Αποτελεί ιστορικά δικαιωμένη άποψη το γεγονός ότι μια μεγάλη κοινωνική και οικονομική κρίση είναι σχεδόν πάντα πρόξενος μεγάλων δεινών για την κοινωνία και τους πολίτες.
Μια ψύχραιμη θεώρηση όμως θα συμπληρώσει την άποψη αυτή με μια εξίσου ισχυρή παραδοχή, ότι, δηλαδή, η ίδια η κρίση γίνεται και ο καταλύτης που προκαλεί τη δημιουργία νέων θετικών προοπτικών, την κυοφορία μεγάλων ευκαιριών και την επανάκαμψη σε τροχιά ανάπτυξης και προόδου. Αυτή η προσέγγιση, άλλωστε, κυριαρχεί και στην Ορθόδοξη Χριστιανική πίστη μας. Η "κρίση" της σταυρικής θυσίας καθίσταται ο καταλύτης της Αναστάσεως και, ως εκ τούτου, της σωτηρίας των ψυχών μας.
Μια μεγάλη κρίση σκιάζει τον καθαρό, γαλανό και αισιόδοξο ουρανό της πατρίδας μας, τους τελευταίους μήνες. Κρίση οικονομική. Κρίση θεσμών. Κρίση νομιμοποίησης. Κρίση του πολιτικού. Κρίση της πολιτικής. Κρίση της μεταπολίτευσης. Κρίση του κράτους πρόνοιας. Κρίση της παιδείας. Κρίση της εργασίας. Ευρωπαϊκή κρίση. Κρίση του συνδικαλιστικού κινήματος. Κρίση των κομματικών μηχανισμών. Κρίση των θεωρητικών παραδειγμάτων.
Το σύνολο των εκφάνσεων της καθημερινής ζωής, της οικονομικής, της κοινωνικής και της πολιτικής ζωής βρίσκεται ανοιχτά, ρητά, και αναπόδραστα σε κρίση.
Αυτό που διαφοροποιεί τη σημερινή κρίση σε σχέση με άλλες, παλαιότερες κρίσεις είναι η διάχυσή της, σε κάθε εφικτό πεδίο της πραγματικότητας (ακόμα και στη σεξουαλική λίμπιντο!), η μετακύλισή της από το ένα πεδίο στο άλλο, έτσι ώστε το σύνολο "πραγματικότητα" να καταστεί ταυτόσημο με το σύνολο "κρίση".
Και γίνεται πιο ζοφερή γιατί λείπει κάθε πιθανός μετασχηματιστικός μηχανισμός, ο οποίος θα μπορούσε, όπως άλλοτε, να κάνει την "κρίση" "δυνατότητα", ικανή να εγκυμονήσει κάτι.
Χωρίς μετασχηματιστικούς μηχανισμούς, η κρίση δεν εγκυμονεί τίποτε. Αναδιπλασιάζεται σαν καρκινογόνο κύτταρο πάνω σε ένα σώμα το οποίο τείνει να γίνει συνολικά παθολογικό, στερώντας του τη δυνατότητα να βρει στην παθολογία μια νέα υγεία, που σημαίνει, μια νέα κατάσταση ισορροπίας των λειτουργιών του.Η "κρίση" λοιπόν βρίσκεται σε κρίση. Η ιδέα της "κρίσης" ως προαγγέλου του τέλους ενός πράγματος, μιας κατάστασης, ή μιας εποχής, και της δημιουργίας ενός άλλου βρίσκεται σε κρίση.
Κοινώς τα πράγματα "έχουν βαλτώσει".
Χρονιές μπαίνουν και βγαίνουν, και το μόνο που έρχεται να διακόψει την καθηλωτική τους ομοιογένεια είναι σύντομες, πρόσκαιρες αναταράξεις που κάποιος μπαίνει στον πειρασμό να θεωρήσει μάλλον μετασεισμικές δονήσεις παρά προαγγέλους ενός μεγάλου, τελικού σεισμού. Η κρίση που θα αλλάξει όλα όσα γνωρίζαμε για την ζωή μας ως πολίτες, παραγωγοί και καταναλωτές, βρίσκεται σε εξέλιξη. Θα κρατήσει πολλά χρόνια. Δεν θα επιλυθεί παρά μετά από μακροχρόνιες διαπάλες με αβέβαια αυτή τη στιγμή αποτελέσματα. Ο κόσμος που θα αφήσουμε στα παιδιά μας (αν κάνουμε) μπορεί να είναι απίστευτα χειρότερος από αυτόν που ζήσαμε. Ή αρκετά καλύτερος -πιο δίκαιος, λιγότερο κενόδοξος, περισσότερο ελεύθερος σε ό,τι αφορά ουσιαστικές ελευθερίες. Το αποτέλεσμα εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από εμάς - το πόσο γρήγορα θα συνειδητοποιήσουμε τι συμβαίνει και ποια είναι η θέση μας για αυτό, το κατά πόσο θα καταφέρουμε να συνασπίσουμε τη σκέψη μας και τη θέλησή μας με αυτή των άλλων, το κατά πόσο θα βρούμε τρόπους αντίστασης που να υπερβαίνουν τις αναγκαιότητες της απλής άμυνας χαρακωμάτων....
.......... Εν πάσει περιπτώσει, προσωπικά θεωρώ ιδιαίτερα επίκαιρη και σχετική με την κρίση, την ευαγγελική περικοπή των 10 λεπρών. "...O Ιησούς έμπαινε σε κάποιο χωριό και τον συνάντησαν δέκα λεπροί άνθρωποι, που εξαιτίας της αρρώστιας τους στάθηκαν μακριά! Του φώναξαν λοιπόν, λέγοντας: Δάσκαλε Ιησού, λυπήσου μας! Και όταν τους είδε ο Ιησούς, τους είπε: "πορευθέντες, επιδείξατε εαυτούς τοις ιερεύσι..." Δηλαδή, πηγαίνετε να δείξετε τους εαυτούς σας στους ιερείς. Και πηγαίνοντας προς τους ιερείς, καθαρίστηκαν..."
Τρία σύντομα συμπεράσματα:
- Ο Ιησούς μπορούσε, προφανώς, να θεραπεύσει τους λεπρούς επιτόπου. Όμως προτίμησε να τους εξωθήσει στην επαφή με τους ιερείς, με την εκκλησία.
- Οι λεπροί της περικοπής είναι οι κάθε εποχής αμαρτωλοί, οι άνθρωποι που έχουν πάρει τη ζωή τους λάθος. Στην εποχή μας βέβαια λεπροί δεν πολυκυκλοφορούν αλλά τη θέση τους καταλαμβάνουμε όλοι, όσοι θεοποίησαμε το κέρδος, όσοι λατρέψαμε την παγκοσμιοποίηση και τον μονεταρισμό, όσοι είδαμε τις κοινωνίες σαν ταμπλό με αριθμούς που τροποποιούνται ανά δευτερόλεπτο και όχι σαν σύνολο ψυχών.
- Αφού τα κατεστημένα φιλοσοφικά και πολιτικά συστήματα αδυνατούν να δώσουν λύση, αν μας φέρει ο δρόμος σε κάποιο παλιό και ταπεινό ξωκκλήσι, ας σπρώξουμε την κολλημένη από την πολυκαιρία αμπάρα και, ανάβοντας ένα κεράκι, ας ψάξουμε για τις λύσεις μέσα μας και όχι γύρω μας. Και όσοι ψάλλουμε, ένα Κύριε ελέησον παραπάνω δε βλάπτει...
