Διεθνής Ημερίδα του Τμήματος Μουσικών Σπουδών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης για τον Λυκούργο Αγγελόπουλο

Με επιτυχία και τη μεγάλη συμμετοχή μουσικών και φοιτητών, ολοκληρώθηκαν οι εργασίες της Διεθνούς Ημερίδας, την Τρίτη 23 Απριλίου προς τιμήν του διαπρεπούς Πρωτοψάλτου και Χοράρχου, Λυκούργου Αγγελόπουλου. Την πρωτοβουλία για τη διοργάνωση της Ημερίδας, είχε το Τμήμα Μουσικών Σπουδών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.

Ο κ. Λυκούργος Αγγελόπουλος εν μέσω των δύο ομοτέχνων του κ.Χασανίδη Ιωάννη και π. Σπυρίδωνα Αγιορείτη

Το πρόγραμμα της ημερίδας άνοιξε η Πρόεδρος του Τμήματος, αναπληρώτρια καθηγήτρια κ. Ευανθία Νίκα-Σαμψών, η οποία παρουσίασε τον τιμώμενο και εξήρε το έργο του.

Κατά την πρώτη συνεδρία το λόγο έλαβαν οι πανεπιστημιακοί δάσκαλοι των βυζαντινών μουσικολογικών και μουσικών αντικειμένων. Η κ. Αλεξάνδρου Μαρία μίλησε για το πολυσχιδές μελουργικό και επιστημονικό έργο του κ. Λυκούργου Αγγελόπουλου, ενώ ο κ. Μανουήλ Γιαννόπουλος στην από στήθους ομιλία του επεσήμανε τη «μουσική ανεξιθρησκεία» που εισήγαγε στις ραδιοφωνικές εκπομπές του ο κ. Αγγελόπουλος, καθώς και το πλούσιο αρχειακό υλικό που συγκέντρωσε και τις σημαντικές μουσικές καταγραφές που έκανε από αγιορείτες ψάλτες. Το λόγο έλαβε στη συνέχεια ο π. Νεκτάριος Πάρης ο οποίος μίλησε για την χειρονομική δεινότητα του κ. Αγγελόπουλου και τους μουσικολογικούς δρόμους που άνοιξε.

Ο κ.Αγγελόπουλος με την επίκουρη καθ. κ. Αλεξάνδρου Μαρία και τα μέλη της Ομάδος Παλαιογραφίας Βυζαντινής Μουσικής του Τ.Μ.Σ.

Οι επιστημονικές ανακοινώσεις στράφηκαν κατόπιν στο πολύπτυχο καλλιτεχνικό και επιστημονικό έργο του κ. Αγγελόπουλου, έτσι όπως φάνηκε από τις εμφανίσεις της Ελληνικής Βυζαντινής Χορωδίας σε Ελλάδα και εξωτερικό. Εντύπωση προκάλεσε η διαδικτυακή απευθείας σύνδεση με το Ιάσιο και τη χορωδία «Βυζάντιον», η οποία απέδωσε από κοινού με το Λυκούργο Αγγελόπουλο (από παλαιά λήψη) το κοινωνικό σε πλ. α΄,του μαΐστορος αγ. Ιωάννη Κουκουζέλη.

Το επιστημονικό μέρος έκλεισε με τη θεματική που εξέτασε τη συμβολή του Λυκούργου Αγγελόπουλου στη διάδοση της βυζαντινής μουσικής στη σύγχρονη Δύση. Κατ’ αυτήν ο Μουσικολόγος κ. Μάρκος Δραγούμης ανέφερε:«Τα βυζαντινά μέλη στα χέρια του Λυκούργου και στο στόμα των χορωδών του αποκτούν μια πλαστικότητα, ένα λεπτό και ευαίσθητο ήχο, που αποκαλύπτει με μοναδικό τρόπο όλη τους την ομορφιά και όλο τους το μεγαλείο».

Η κ. Ευανθία Νίκα-Σαμψών και ο Λυκούργος Αγγελόπουλος κατά την παραλαβή της τιμητικής πλακέτας

Το δεύτερο μέρος περιελάμβανε τιμητική τελετή και καλλιτεχνικό πρόγραμμα. Τον τιμώμενο προσφώνησε η Αντιπρύτανις του Α.Π.Θ. κ. Κουίδου - Ανδρέου Σοφία και την τιμητική πλακέτα παρέδωσε η Πρόεδρος του Τ.Μ.Σ. κ. Ευανθία Νίκα-Σαμψών. Ακολούθησε αντιφώνηση από το Λυκούργο Αγγελόπουλο, στην οποία παρουσίασε το απόσταγμα της πολυετούς εμπειρίας του στην οργάνωση και συγκρότηση χορού. Αυθόρμητη και εμβόλιμη στο πρόγραμμα ήταν η παρέμβαση του π. Σπυρίδωνα Αγιορείτη, ο οποίος ευχαρίστησε τον Λυκούργο Αγγελόπουλο, γιατί όπως ανέφερε: «αφήρεσε την ταφόπλακα και ανέσυρε από την τύμβο το παλαιό ρεπερτόριο».

Μουσικό Πολύτροπο

Τα μουσικά σχήματα και οι βυζαντινές χορωδίες που ακολούθησαν είχαν μια λαμπρή παρουσία. Άριστες εντυπώσεις άφησε η Ομάδα Παλαιογραφίας Βυζαντινής Μουσικής του Τ.Μ.Σ. με την παρουσίαση: «Στιγμιότυπα από τη ζωή ενός καλλιτέχνη: Ο Άρχων Πρωτοψάλτης Λυκούργος Αγγελόπουλος και η βυζαντινή μουσική». Οι βυζαντινές χορωδίες παρουσίασαν καταγραφές και συνθέσεις του κ. Αγγελόπουλου. Ο Βυζαντινός χορός «Φιλαθωνίται», πέρα των όσων άλλων, απέδωσε και το «Θεοτόκε Παρθένε«, μέλος του Μανουήλ Γούτα, Πρωτοψάλτου Θεσσαλονίκης, σε ήχο Α΄, εξήγηση που μελέτησε και παρουσίασε ο κ. Αγγελόπουλος. Ο Βυζαντινός Χορός «Θεσσαλονικείς Υμνωδοί» υπό την χοραρχία του κ. Ιωάννη Λιάκου, παρουσίασε μέλη από την ακολουθία του περιβάλλοντος σε ποίηση Γερασίμου Μικραγιαννανίτου και μελοποίηση Λυκούργου Αγγελόπουλου. Η παράσταση έκλεισε με το Μουσικό Πολύτροπο και τα παραδοσιακά ηχοχρώματα, με τα οποία γέμισε την αίθουσα.

Η τιμή και η αναγνώριση στην πολυετή προσφορά του κ. Αγγελόπουλου δείχνει ακριβώς τα υγιή εκείνα αντανακλαστικά που χαρακτηρίζουν τους νεότερους μουσικούς και ψάλτες. Ο Σίμων Καράς και ο Λυκούργος Αγγελόπουλος δεν ήταν επιστήμονες και το έργο τους δεν ήταν ο ακραιφνής επιστημονικός λόγος ή η ανεύρεση μεθοδολογικών εργαλείων. Υπήρξαν σκαπανείς και πρωτεργάτες σε έναν αγώνα μελέτης και διάσωσης ενός μακραίωνου μουσικού πολιτισμού που ο εξευρωπαισμός είχε παραγκωνίσει. Ευχόμαστε υγεία και δύναμη στον κ. Αγγελόπουλο για τη συνέχιση και πλήρωση του έργου του.

Βασίλειος Χάδος

 

Πηγή: ΠΕΜΠΤΟΥΣΙΑ

ΕΚΟΙΜΗΘΗ Ο ΑΡΧΩΝ ΠΡΩΤΟΨΑΛΤΗΣ ΤΗΣ ΑΓΙΩΤΑΤΗΣ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΩΣ ΑΓΓΕΛΟΣ ΜΑΡΓΑΡΙΤΗΣ

 

 

Ο Άγγελος Μαργαρίτης γεννήθηκε το 1937 στο Ζαγκλιβέρι Θεσσαλονίκης. Τα πρώτα ψαλτικά νάματα έλαβε από τον παππού του, τοπικό ψάλτη  εκπαιδευμένο στο άγιον Όρος, Βασίλειο Γηραλέο. Το 1951, ο ήδη εμφανής ζήλος του για την ψαλτική και η θεία πρόνοια οδήγησαν τον νεαρό Άγγελο στον Αθανάσιο Καραμάνη, στον οποίο μαθήτευσε. Έτσι, το 1954, σε ηλικία 17ετών, άρχισε την ψαλτική του διακονία από τον Μητροπολιτικό Ιερό Ναό της Αγίας Σκέπης Εδέσσης, όπου παρουσίασε αξιόλογη δράση με πολλούς μαθητές και μεγάλο χορό, ώστε το 1963 που επισκέφτηκε την Έδεσσα ο τότε Οικουμενικός Πατριάρχης κυρός Αθηναγόρας, στη Θεία Λειτουργία, και την ώρα της ομιλίας του τόνισε: «Γέροντα αδελφέ, στην Μητρόπολη σας η Βυζαντινή Μουσική ζει από τον νεαρό Πρωτοψάλτη σας» και τον χειροθέτησε Άρχοντα Πρωτοψάλτη της Αγιωτάτης Αρχιεπισκοπής Κωνσταντινουπόλεως.

Κατά τη διάρκεια της στρατιωτικής του θητείας (1961-1963) έψαλλε ως πρωτοψάλτης της Μητροπόλεως Κιλκισίου, επί αρχιερατείας του κυρού Ιωακείμ. Άργοτερα, το 1964 ήρθε στη Λάρισα, όπου αρχικά έψαλλε στον Ιερό Ναό της Παναγίας – της Ζωοδόχου Πηγής – επί τρία χρόνια και λίγο αργότερα, το 1967, διορίστηκε στον Ιερό Ναό των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης, όπου και παρέμεινε μέχρι το 2008.

Υπήρξε επί μακρόν Πρόεδρος του Συλλόγου Ιεροψαλτών Λαρίσης και Περιχώρων, αποτέλεσε ιδρυτικό μέλος της ΟΜ.Σ.Ι.Ε. (Ομοσπονδίας Συλλόγων Ιεροψαλτών Ελλάδος), της οποίας διετέλεσε και  Α΄ Αντιπρόεδρος. Ήταν έγγαμος και τρίτεκνος. 

Ανακοίνωση της Ομοσπονδίας Συλλόγων Ιεροψαλτών Ελλάδος ΟΜ.Σ.Ι.Ε. για το ΕΓΚΥΚΛΙΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ 26 της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών

ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΣΥΛΛΟΓΩΝ
 ΙΕΡΟΨΑΛΤΩΝ ΕΛΛΑΔΟΣ
              ΟΜ.Σ.Ι.Ε.

Αθήνα, 20 Απριλίου 2013

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ

Την Παρασκευή 19η Απριλίου 2013 περιήλθε “ατύπως” σε γνώση της Ομοσπονδίας μας το Εγκύκλιο Σημείωμα υπ. αριθμ. 26, που εξέδωσε η Ιερά Αρχιεπισκοπή Αθηνών, με Αριθμό Πρωτοκόλλου Εξερχομένου 1029/2013 και ημερομηνία 18 Απριλίου 2013 και θέμα την κατάργηση των επιδομάτων εορτών Χριστουγέννων, Πάσχα και αδείας των υπαλλήλων (άρα και των Ιεροψαλτών συμπεριλαμβανομένων) των Ν.Π.Δ.Δ. Ιερών Ναών και Μονών.

Σκοπός της Εγκυκλίου αυτής φέρεται να είναι η “συμμόρφωση” προς το άρθρο 1, παράγραφος Γ, υποπαράγραφος 1, στοιχείο 1, του Ν. 4039/2012, τ. Α’) κατά την απόλυτη διατύπωση του οποίου: “Τα επιδόματα εορτών Χριστουγέννων, Πάσχα και αδείας που προβλέπονται από οποιαδήποτε γενική ή ειδική διάταξη ή ρήτρα ή όρο συλλογικής σύμβασης εργασίας, διαιτητική απόφαση ή με ατομική σύμβαση εργασίας ή συμφωνία, για λειτουργούς, υπαλλήλους και μισθωτούς του Δημοσίου, Ν.Π.Δ.Δ., Ν.Π.Ι.Δ. και Ο.Τ.Α. καθώς και για τα μόνιμα στελέχη των Ενόπλων Δυνάμεων και αντίστοιχους της Ελληνικής Αστυνομίας και του Λιμενικού Σώματος, καταργούνται από 1.1.2013.”   

Το σκεπτικό της Εγκυκλίου εδράζεται στην άποψη ότι “δεν επιτρέπεται πλέον η εγγραφή εις τους Προϋπολογισμούς των Ιερών Ναών και Μονών Κονδυλίου υπέρ καταβολής επιδόματος εορτών Χριστουγέννων, Πάσχα και αδείας εις το προσωπικό αυτών, ούτε η καταβολή του αντίστοιχου επιδόματος”.

Καταρχάς θεωρούμε ότι αποτελεί εξαιρετικά σημαντική παράλειψη του Μητροπολιτικού Συμβουλίου να προβεί σε μια τέτοια απόφαση χωρίς προηγουμένως να διαβουλευτεί με τα θεσμοθετημένα Όργανα εκπροσώπησης των Ιεροψαλτών, διότι αποτελεί πεποίθησή μας ότι μέσα από μια τέτοια διαβούλευση είναι βέβαιο ότι θα προέκυπταν θετικές σκέψεις και ενδεχομένως και σημαντικές προτάσεις.

Επιπλέον από τους σχετικούς νόμους του Κράτους και την συγκεκριμένη απόφαση του Μητροπολιτικού Συμβουλίου της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών ανακύπτει σειρά ερωτημάτων σχετικά με την εργασιακή υπόσταση των Ιεροψαλτών και, κυρίως, αποκαλύπτεται το εγνωσμένο θεσμικό κενό που επί δεκαετίες, παραμένοντας εκκρεμές και άλυτο, αποκλείει τους ψάλτες από βασικά εργασιακά δικαιώματα άλλα ΚΥΡΙΩΣ στερεί από το Σώμα της Εκκλησίας μας την δυνατότητα ουσιαστικής αξιοποίησης του μεγάλου εθνικού κεφαλαίου της Ψαλτικής Τέχνης.  

Με την πεποίθηση ότι η Απόφαση αυτή θέτει “επί τάπητος” όλα τα αναφερόμενα ανωτέρω ζητήματα με τον πλέον εμφατικό τρόπο, η Ομοσπονδία Συλλόγων Ιεροψαλτών Ελλάδος σε συνεργασία με τους κατά τόπους Συλλόγους Ιεροψαλτών - Μέλη της ξεκινάει μια συστηματική και βαθειά μελέτη με τη συνδρομή ειδικών επιστημόνων Εργατολόγων για την διαμόρφωση ολοκληρωμένου πλαισίου - ΠΡΟΤΑΣΗΣ που θα αφορά τόσο στη σχέση Ιεροψαλτών και Ιερών Ναών, όσο και στους άξονες μέσα από τους οποίους η Ψαλτική Τέχνη (και Επιστήμη) μπορεί και πρέπει να καταστεί μοχλός ανάπτυξης της κοινωνίας με επίκεντρο την Εκκλησία.

Στο μεταξύ, θα παρακολουθούμε διαρκώς και επισταμένως την ανταπόκριση των Εκκλησιαστικών Συμβουλίων, στην ακροτελεύτια προτροπή της Εγκυκλίου για ενσωμάτωση των επιδομάτων στις μηνιαίες αποδοχές των Ιεροψαλτών, όπως ΕΠΙΒΑΛΛΕΙ η ηθική αλλά και η επιβεβαίωση της βαρύτητας του όρου ΜΗΤΕΡΑ Εκκλησία.  

Τέλος, θεωρούμε απαραίτητη και προτείνουμε την άμεση συγκρότηση μικτής Επιτροπής με εκπροσώπους της Εκκλησίας και της Ομοσπονδίας προκειμένου να ξεκινήσει ένας θεσμικός διάλογος για την συνολική διευθέτηση και επίλυση του Ιεροψαλτικού ζητήματος.

Ο Πρόεδρος                                        Ο Γενικός Γραμματέας

    Γεώργιος Ναούμ                                   Κωνσταντίνος Πολίτης